Gevoelig(er) zijn voor prikkels is een absolute super power. Als je er goed mee om weet te gaan, heb je vaak net dat ene streepje voor op veel andere mensen. Maar in combinatie met onzekerheid kan dat helemaal de andere kant op slaan.

Gevoeligheid als superpower

Ontzettend fijn is het, als je stemmingen van mensen haarfijn kunt aanvoelen. Precies weet wat je wel en niet moet zeggen op ieder moment. Subtiele signalen oppikt die een ander vaak ontgaan. Zoals een verandering in gezichtsuitdrukking of intonatie.

Of gewoon net dat ene detail dat jouw beste vriend veranderd heeft in zijn huis. Niks ontgaat jou.

Iedereen heeft filters, ook jij

Maar net zoals ieder ander mens, wordt ook bij jou alle binnenkomende informatie netjes door jouw brein gefilterd. Dat is maar goed ook, anders zou je helemaal knetterleip worden met de gemiddeld 4,6 miljoen prikkels die zich per seconde aandienen.

Het bekende NLP communicatiemodel leert ons onder andere dat wij informatie weglaten, vervormen en generaliseren. Mocht je hier nog niet bekend mee zijn, dan is het zeker de moeite waard om daar eens wat meer over te lezen. Het helpt je onder andere begrijpen waarom eenzelfde gebeurtenis door verschillende mensen, zo uiteenlopend ervaren kan worden.

Onzekerheid gooit roet in het eten

Onzekerheid is een vrij breed begrip. Zelfs de meest zelfverzekerde mensen hebben ook zo hun onderwerpen waar ze zich minder zeker over voelen.
Maar ik heb het nu over een onzekerheid die zo diep ingebakken zit, dat er heel wat healing- en therapiesessies nodig zijn om er vanaf te komen. Dit type onzekerheid is altijd terug te herleiden naar de jeugd en uit zich onder andere in gevoelens van faalangst, verlatingsangst, een stukje bestaansrecht: 'mag ik er wel zijn', perfectionisme of minderwaardigheid.

Die maakt namelijk dat veel van die extra info die jij binnenkrijgt, automatisch door een negatieve filter gaat.

Alles is JOUW schuld

Je staat te praten met twee collega’s. Een van de twee is wat stil, kijkt niet vrolijk en je voelt aan dat hij geen zin heeft in dit gesprek. Dit kan duizend en een redenen hebben. Hij irriteert zich aan de andere collega bijvoorbeeld. Misschien is de cavia van zijn dochter vanmorgen overleden en moet hij nog van alles regelen voor het afscheid dat hij haar vanavond heeft toegezegd.

Jij wringt je ondertussen in allerlei bochten om toch een lach op zijn gezicht te krijgen en bent ervan overtuigd dat het met jou te maken heeft.

Dat niet alleen, de rest van de dag speel je opnieuw en opnieuw dat gesprek af in je hoofd en denk je na over welke opmerking je wellicht niet had moeten maken, of wat je anders had kunnen doen voor een betere afloop.

Onzekerheid maakt dat je continu geneigd bent stemmingen van anderen, gebeurtenissen, fouten etcetera op jezelf te betrekken. Daarmee houd jij jouw onzekere zelfbeeld in stand.

Is er hoop? Ja, er is hoop

Omdat deze filters gevormd zijn in onze jeugd en zo diep verweven lijken met onze identiteit, is het geen eenvoudige opgave om ze volledig om te vormen. Maar voor wie net als ik van een uitdaging houdt, hier een aantal tips die kunnen helpen:

1. Ga op zoek naar de kern

Als je bij jezelf merkt dat je een bepaalde gebeurtenis eindeloos in je gedachten aan het herleven bent. Probeer dan eens na te gaan wat het precies is dat je zo raakt hierin.

Vaak is het namelijk een onzekerheid of een van jouw pijnpunten die getriggert wordt door bijvoorbeeld een opmerking.

Stel jezelf de vraag: maakt het me onzeker en zo ja waarover? Of eerder verdrietig, boos, teleurgesteld en vooral waarom.

Soms helpt dit om een laag dieper te komen en de gebeurtenis (of de aanleiding) in een ander perspectief te plaatsen. ‘Dit is iets van mij en heeft weinig tot niks met die ander te maken'. Het helpt om het makkelijker los te kunnen laten. Zoals Bouke de Boer zo mooi zegt in ons interview ''ALLES, maar dan ook ALLES is projectie''.

2. Niet ik, maar jij

Betrap je jezelf erop dat je die opmerking van je buurvrouw heel erg persoonlijk opvat? Het liefst een opmerking die voor interpretatie vatbaar is. Want als iemand in je gezicht zegt: ‘Ik vind jou een teringlijer’, dan valt daar helaas weinig anders van te maken :-).

Zet dan tegenover de invulling die je nu hebt iets anders.

Nu denk je bijvoorbeeld: 'zij denkt dat ik dom ben'.

Maak daar iets anders van zoals: 'zij is onzeker en heeft het nodig om zich boven een ander te plaatsen om zichzelf daarmee te bevestigen'.

De focus ligt niet meer op jou maar weer terug bij de ander.

Het mooie daarvan is dat het vaak in grote lijnen ook zal kloppen, omdat zoals ik bij punt 1. al schreef, wij mensen continu onze eigen onzekerheden en angsten op de ander projecteren.

3. Perspectief

Realiseer je dat vrijwel iedereen op een hele gezonde manier egoïstisch is. In die zin, dat we vooral met onszelf bezig zijn. Een vervelende opmerking van iemand is bijna nooit opzettelijk gemaakt. Vaak ook niet zo persoonlijk als dat wij denken.

Zoals jij gefocust bent op jouzelf, zo kun je er blind van uitgaan dat die ander dat ook is. Niemand is een plot aan het smeden om jou eens even lekker een rotgevoel te geven. 

Houdt dat in gedachte de volgende keer dat je je druk maakt om iets wat je hebt meegemaakt.

Die ander is zijn opmerking hoogst waarschijnlijk al lang weer vergeten. Tijd voor jou om hetzelfde te doen.