Heb je als extra gevoelig persoon méér nodig dan een ander om te komen tot eenzelfde mate van stevigheid en stabiliteit? Wat voor soort omgeving gedij je het beste bij? Geldt de uitspraak 'Een beetje pijn, daar word je hard van.' ook voor jou? Nee, ik denk van niet.

Een terugkerend patroon

Als ik terugkijk op mijn leven heb ik zo enorm ‘geluk’ gehad, zowel op school als later in mijn werk met de omgevingen waar ik mij bevond.

Waarbij ik geluk tussen aanhalingstekens plaats omdat ik niet geloof in toeval.

Er lijkt een patroon zichtbaar te zijn van twee typen omgevingen die elkaar steeds weer afwisselen. Beginnend met een warme werk (of school)omgeving gevormd door collega’s die in harmonie  samenwerken. Liefdevol, ondersteunend naar elkaar en met ruimte voor fouten.

Om opgevolgd te worden door een veel koeler klimaat, tot aan zelfs toxische omgevingen waar niemand vrolijk van wordt.

Het zou geen patroon mogen heten als dit fenomeen zich niet keer op keer herhaalde.

Met een contrast dat ongeveer net zo groot is als groeien in een kas of groeien tussen de stoeptegels ergens in een drukke straat.

De kas

Het effect dat deze omgevingen hadden op mij is interessant. Ik ben namelijk tot de conclusie gekomen dat ik als gevoelig persoon, het nodig heb om mij eerst in een omgeving te bevinden die je zou kunnen vergelijken met een kas. Enigszins afgeschermd van de grote, boze buitenwereld, altijd voldoende licht en warmte, netjes op gezette tijden gevoed worden. Eigenlijk alle factoren die maken dat een plant of bloem wortel kan schieten en onbezorgd kan groeien tot een bepaald niveau.

Eerst groeien

Vertaal dat naar een werkomgeving, dan betekent dat collega’s die je volledig omarmen zoals je bent. Waar je je niet beter voor hoeft te doen en nog niet alles hoeft te weten of kunnen. Maar ook collega’s die potentie in je zien en dit uitspreken. Dat laatste zie ik als het voeden. Zeker als je met een nieuwe functie begint, of überhaupt net begint met werken, heb je het nodig dat mensen vooral benoemen wat er al goed gaat. Zodat je zelf gaat geloven dat je het kunt.

Op school zou dat dan die ene juffrouw zijn die het goede in jou ziet en je waar nodig net even dat zetje in de juiste richting geeft.

Een periode in zo’n veilige omgeving helpt om de basis op te bouwen, tot een bepaald niveau te groeien.

De grote, boze buitenwereld

Na de warmte en veiligheid van een kas is het toch ook goed als een plant op termijn kennis maakt met de echte wereld. Op een plek komt waar het misschien vaker regent en je dus meer water krijgt dan je eigenlijk nodig hebt, of juist moet dealen met lange periodes van droogte. Waar het soms ook heel erg koud is, of een hond tegen je aan piest. Een plek waar mensen niet netjes om je heenlopen, maar met een beetje pech gewoon boven op je gaan staan omdat je toevallig tussen hen en hun bestemming staat. 

Dan bloeien

Zodra je in een omgeving terecht komt waar die steun en onvoorwaardelijkheid niet of in veel mindere mate is, word je weer terug geworpen op jezelf.

Ik heb op plekken gewerkt waar er aan de lopende band geroddeld werd over elkaar. Waar de een, de ander het licht niet in de ogen gunde. Omgevingen waar conflict een constante was en  de manager je de hele dag op je lip zat of je je taken wel gedaan had.

Op school zou dat een omgeving zijn waar je gepest wordt, buiten de groep valt of een juf of meester hebt die de pik op je heeft. Ook dat heb ik meegemaakt. 

Allemaal omstandigheden die je helpen de kracht die van binnen zit te vinden.

Waar je kunt teren op wat je daarvoor geleerd hebt. Gaat inzien dat wat men eerder over je zei waarheid is: 'jij kunt het' en 'je bent sterker dan je denkt'.

Hier leer je voor jezelf op te komen, jezelf uit te spreken, jouw eigen grenzen kennen en aangeven. Hier krijg je de kans om op eigen kracht te bloeien en te gaan staan voor wie of wat jij bent.

Zwart, wit of grijs?

Het klinkt misschien allemaal heel zwart/wit en natuurlijk is het leven vooral heel veel tinten grijs. Maar toeval of niet, in mijn leven was dit contrast steeds vrij groot waardoor ik als ik hierop terugkijk duidelijk zie wat de effecten ervan waren op mijn ontwikkeling. 

Je kunt filosoferen over dat een rooskleurige situatie als mijn spreekwoordelijke kas niet realistisch is. Dat een mens of kind daar juist een vertekend beeld van krijgt van hoe de wereld in elkaar steekt en niet leert omgaan met tegenslagen. Maar dat is nou juist wat het contrast voor mij heeft gedaan. Voor beiden ben ik enorm dankbaar, want zonder de fijne en minder fijne plekken was ik niet gekomen waar ik nu ben. Ik geloof dat deze afwisseling, in het bijzonder voor extra gevoelige mensen, helpt om het beste in je naar boven te halen.

Het wonderbaarlijke effect na lange tijd

Het mooie is dat de basis die opgebouwd wordt in al die jaren van gevoed worden versus keihard knokken steeds steviger wordt. Waardoor je minder afhankelijk bent van die warmte en veiligheid.

Je hebt namelijk altijd iets om op terug te vallen. Je weet wat je waard bent en waar jouw kwaliteiten liggen.

Op een gegeven moment zijn de wortels van een plant stevig genoeg om zich ook in de grote, boze buitenwereld staande te houden.

Niet vanuit een vechtersmentaliteit, geen 'oog om oog, tand om tand', maar vanuit een stabiele, goed gewortelde basis.

Iets wat ik iedereen en dus ook jou van harte gun.